بقاء
امروز کانال سه تلویزیون فیلم سینمائی اطاق مرگ را نشان می داد، در یکی از صحنه ها یکی از بازیگران سرویس اطلاعاتی گفت: یکی از مهمترین و ماندگارترین اصول در حرفه ما این است که برای بقاء حکومت از هر وسیله ای حتی غیر انسانی استفاده نمائیم.
آیا اخلاق حکمرانی چنین رویکردی را قبول دارد؟
آیا ماندن به هرقیمت و با هر وسیله مناسب است ؟ معمولا حکمرانان با شعارهای اخلاقی و انسان دوستانه به قدرت می رسند و اذعان می کنند که می خواهند عدالت ایجاد کنند، حامی انسانها و مکارم اخلاقی باشند و شئونات بشری برای آنها در اولویت قراردارد اما با بدترین شیوه های ضد انسانی اصرار بر حفظ قدرت و تداوم آن می کنند.
امروزه موضوع " اخلاق حکمرانی " یکی از مهمترین مسائل مورد بحث در جوامع بشری است. که به موضوعاتی مانند حدود رعایت چارچوبهای انسانی و پایبندی به تعهدات و شعارهای مطروحه تاکید دارد. از این منظر استقرار دموکراسی و جامعه مدنی شاید راهکاری برای دستیابی به این مهم تلقی گردد.
انتظارات تورمی
در علم اقتصاد آنچه در موضوع تورم جایگاه اساسی دارد و اندیشمندان این علم به آ« توجه ویژه ای می نمایند انتظارات تورمی است.
انتظارات تورمی عبارت است از برداشت و تصوری که جامعه از موضوع تورم دارند فارغ از آنکه بردار تورم در چه جهتی حرکت می کند ( یعنی در دنیای هزینه ها و بهای تمام شده و ... چه رویداد واقعی رخ می دهد) انتظارات عمومی و پیش بینی های بنگاههای اقتصادی از رشد یا کاهش قیمتها می تواند در تغییر جهت این بردار نقش آفرین باشد.
در سال جاری با پدیده شوک درمانی اقتصادی برای آزاد سازی قیمتها مواجه هستیم، پدیده ای که به پیشنهاد بسیاری از اقتصاددانان می تواند زمینه های رشد اقتصادی و البته ریشه کنی بسیاری از بیماریهای بنیادی اقتصاد را فراهم کند.
بر همین اساس نیز به تحولات ساختاری در اقتصاد مشهور گشته است.
از عوامل پیروزی این تحول می توان موارد زیر را نام برد:
1. حذف سوبسیدها به یکباره
2. جلوگیری از انتظارات تورمی با اعلام بدون وقفه
3. ایجاد بسترها و زیرساختهای لازم
4. نبود موانع ارتباطی و دیپلماتیک در رابطه با مجامع بین المللی و جامعه جهانی
5. وجود همبستگی و هماهنگی ملی به میزان کافی
در ماههای اخیر شاهد آنیم که با وجود تصمیم گیری در سطح کلان و مصوبات یکساله حامی این طرح هنوز این طرح در مسیر اجرائی خود قرار نگرفته است.
و البته انتظارات تورمی بردار تورم را به سمت و سوی خطرناکی هدایت می کند، رشد قیمتها قبل از اجرای طرح در زمینه های مسکن، مواد غذائی و ... شاهد این ماجراست به نحوی که قیمت اجاره مسکن تا حدود 50 % رشد نسبت به سال گذشته قشر آسیب پذیر را بیش از پیش رنجانده است.
راز موفقیت
از «فورد» ميلياردر معروف آمريكايي و صاحب يكي از بزرگترين كارخانه هاي سازنده انواع اتومبيل در آمريكا پرسيدند: «اگر شما فردا صبح از خواب بيدار شويد و ببينيد تمام ثروت خود را از دست داده ايد و ديگر چيزي در بساط نداريد، چه مي كنيد؟»
فورد پاسخ داد: «دوباره يكي از نيازهاي اصلي مردم را شناسايي مي كنم و با كار و كوشش، آن خدمت را با كيفيت و ارزان به مردم ارائه مي دهم و مطمئن باشيد بعد از پنج سال دوباره فورد امروز خواهم بود.»
تغییر با توجه به ABC
در ابتدا باید بدانیم منظور از ABC چیست ؟
Attitude؛ Behavior ؛ Culture
در ادبیات تغییر یکی از مسائل مهم نهادینه سازی و غلبه بر مقاومتهای صورت گرفته در مقابل هر نوع تغییری است، در این راستا راهکارهای مختلفی نیز ارائه شده است. مثلا راهکار خارج کردن از انجماد، یادگیری و انجماد مجدد اشاره به آن دارد که برای نهادینه کردن باید اول نگرشها و داشته های قبلی فرد مورد نقد قرارگیرد و اصطلاحا فرد از حالت جموود قبلی خارج شود و سپس با ارائه آموزه های جدید ، بتوان مطالب جدید را دوباره نهادینه کرد.
یکی از راهکارها و مطالبی که برای خودداری از شکست ناشی از تغییر مطرح گردیده است رویکرد ABC است.
در این رویکرد اشاره به آن دارد که وقتی صحبت از تغییر می شود باید در مورد نگرش ، رفتار و فرهنگ مربوط به فضای تغییر نیز فکر شده و برنامه داشت، بدون توجه به این عوامل احتمال شکست ناشی از تغییر افزایش می یابد، در این معنا ابتدا باید نگرش افراد مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و سپس با تغییر نگرش ، الگوهای رفتاری جدیدی تعیین و آموزش داده شود و البته در حین این اقدامات فرهنگ و بستر مناسب نیز فراهم آید.
ریسک از نگاهی دیگر
در هریک از متون علمی و به فراخور نوع نگاه و پارادایمی که آن علم به موضوع دارد، تعاریف مختلفی از ریسک شده است، مثلا ریسک را " انحراف از بازده مورد انتظار" ، " انحراف از هدف " ، " میزان عدم تطابق وضعیت موجود و مطلوب" تعریف کرده اند، در نگاه عمومی نیز معمولا به موضوع ریسک با نگاهی نه چندان مثبت و حتی منفی نگریسته می شود، یعنی وقتی در مورد ریسک صحبت می شود، این تلقی بوجود می آید که مواجهه با آن همراه با خطر و آسیب و صدمه است، حتی در برخی تعاریف کلاسیک و قدیمی تر ریسک را " میزان خطر دستیابی به اهداف " نیز تعریف کرده اند.
بنابراین این زاویه نگاه نسبت به ریسک ، زاویه ای تهدید آفرین و همراه با مخاطره است .
در اینجا لازم است تعریف دیگری از ریسک که بنظر بسیار تحول آفرین است مورد توجه قرار گیرد :
ریسک ، " نادیده گرفتن یک فرصت " است.
یعنی اولا بجای آنکه ما عامل هر عدم موفقیت را در بیرون بجوئیم و به اغیار نسبت دهیم، عامل موجد ریسک را در درون خود بجوئیم و ثانبا ریسک را فرصت آفرین بدانیم یعنی همانطور که ادبیات نوین علمی نیز تاکید می کند پذیرفتن ریسک بیشتر را مساوی با بدست آوردن احتمال بازده بیشتر دانسته و حال برای مدیریت این فرصت برای کسب حداکثر بازدهی تلاش نمائیم.